گرمسير آزموني سخت براي امريكا
محمداسحاق فياض محمداسحاق فياض

بيش از دو هفته است كه عمليات نيروهاي تازه نفس امريكايي در ولسوالي گرمسير ولايت هلمند ادامه دارد. اين اولين نبرد و اولين تجربه جنگي نيروهاي تازه نفس دريايي امريكا در افغانستان مي باشد كه اين كشورآنان را طي دو ماه اخير به افغانستان اعزام كرده اند.

اين نبرد كه بيش از دو هفته به طول انجاميده است، هنوز به سرانجان نرسيده است، نيروهاي امريكايي مركز ولسوالي گرمسير را به تصرف خود درآورده اند، اما در روستا هاي اطراف نيروهاي طالبان همچنان حضوردارند و به آساني از آن طرف مرز پاكستان تقويت مي گردند. نيروهاي امريكايي به تمام تلاش هايي كه انجام داده اند گذرگاه هاي طالبان را در مرز با پاكستان نتوانسته اند مسدود نمايند. اين نبرد همانطوري كه براي نيروهاي دريايي تازه نفس امريكايي سرنوشت ساز است براي طالبان نيز حفظ گرمسير وباز ماندن گذر گاههاي مرزي از اهميت ويژه اي برخوردار است.

ولسوالي گرمسير از مناطق دور افتاده ولايت هلمند است كه در جوار مرز پاكستان قرار دارد و همانطوري كه از اسمش پيدا است دشت گرم و سوزان و متروك است كه دراين بيشه ها فقط مزارع كوكناربيشترين محصول را مي دهد. اما اهميت گرمسير براي طالبان تنها محصول فراوان مزارع خشخاش نيست بلكه موقعيت استراتژيك اين منطقه براي تقويت طالبان است. ازآنجايي كه اين منطقه هم مزر با پاكستان است، بهترين موقعيت را براي ورود دسته هاي نظامي طالبان ازپاكستان به داخل افغانستان فراهم كرده است، حتي گفته مي شود گرمسير گلوگاه اصلي ورود طالبان و ديگر افراطي ها از ايالت بلوچستان پاكستان به ولايت هاي جنوبي كشور است. . میر حمزه، رئیس اداره استخبارات ولسوالی گرمسیرمي گويد: شصت درصد شورشیان این ولسوالی پاکستانی هستند. آنها از بسترهای داغ شورش در پاکستان مانند وزیرستان، سوات و پنجاب می آیند. بعضی وقت ها پاکستانی ها نمی توانند با جنگجویان پشتو زبان گفتگو کنند، زیرا آنها فقط به زبان اردو و پنجابی آشنایی دارند. این شورشیان از بلوچستان پاکستان وارد افغانستان می شوند. فرماند هان ناتو، شهر کویته مرکز این ایالت را پایگاه طالبان می دانند. دسته هاي نظامي طالبان در ابتدا در منطقه گردی جنگل، در اردوگاه مهاجرین در غرب کویته جمع می شوند و سپس با کاروان های موترهای وانت نوع پیک آپ از مرز عبور می کنند و درافغانستان به آشوب گري مي پردازند. نيروهاي خارجي تلاش دارند تا با تصرف مناطق مختلف اين ولسوالي و ايجاد پايگاه دراين منطقه دشواري هايي براي ورود نيروهاي طالبان از اين مسير ايجاد نمايند،  به همين دليل حدود ده روز پيش طرح عملياتي گسترده اي را دراين منطقه اغاز كردند.

اين عمليات براي نيروهاي امريكايي از آن جهت اهميت دارد كه تا روشن شود نيروهاي تازه نفس اين كشور تا چه اندازه درافغانستان كارايي دارد و تا چه اندازه مي توانند تحولات نظامي را به نفع امريكا رقم بزنند.

برخي از تحليل گران نبرد گرمسير را به نبرد شهرك فلوجه در عراق تشبيه كرده اند كه سال گذشته ميان گروههاي القاعده وديگر افراطيون دراين شهرك به وقوع پيوست. سال گذشته امريكا با اعزام 15 هزار نفر نيروي تازه نفس شهر فلوجه و  ولايت الانبار را طي چندين روز نبردهاي شديد به تسخير خود درآورد، پس از تسخير اين منطقه از طريق مذاكره با سران قبايل عرب شبه نظاميان قبايل را طرف دار خود ساخت و نيروهاي افراطي و القاعده را سران قبايل از اين منطقه بيرون راندند. امريكا در تلاش است تا با راه اندازي يك عمليات سنگين و دوام دارد در ولسوالي گرمسير گلوگاه هاي ورودي طالبان را از پاكستان مسدود سازد و به دنبال آن از طريق مذاكره و گفتگو سران قبايل دراين منطقه را از طالبان جداساخته با نيروهاي امريكا همسو سازند، اما آيا در ولسوالي گرمسيرچنين اتفاقي رخ خواهد داد؟ آيا نيروهاي امريكا ولسوالي گرمسير را به طور كامل به تسخير خود درآورده مي توانند؟ در صورت تسخير آيا اين منطقه  را مي تواند حفظ كند و نيروهاي افراطي و القاعده و پاكستاني ها را از اين منطقه بيرون برانند؟ آيا سران قبايل دراين ولسوالي راضي خواهند شد كه تغير تاكتيكي 180 درجه بدهند و مانند سران قبايل الانبار از امريكا حمايت كنند و نيروهاي القاعده و پاكستاني را از اين ولسوالي بيرون برانند؟

درگرمسير پس از ده روز نبرد ترديد هاي زيادي وجود دارد كه نيروهاي امريكايي بتوانند، سراسر منطقه گرمسير را به تصرف خود درآورند. زيرا طي سه دهه اخير كه جنگ و نبرد در افغانستان جريان دارد، هيچ نيرويي خارجي و نيز نيروهاي دولتي درافغانستان نتوانسته اند تمام يك منطقه را به طور كامل پاكسازي كرده و در اختيار خود داشته باشند. معمولا مراكز ولسوالي ها به آساني به تسخير نيروهاي مهاجم در آمده است اما روستاهاي اطراف كمين گاههاي خطرناكي براي نيروهاي خارجي و دولتي در گذشته و حال بوده است. اكنون نيز گرمسير در عين حالي كه دشت گرم و سوزان است، اما آما نيروهاي امريكايي توان آن را دارند كه تمامي روستا هاي اين ولسوالي را به تسخير خود درآورند و بتوانند اين روستاها را به مدت زياد حفظ نمايند؟ هراس ازحملات چريكي سبب گرديده كه نيروهاي خارجي مدت زيادي دراين روستاها نمانند و همين عامل خود زمينه شكست عمليات آنان را به مرورزمان در اين مناطق درافغانستان فراهم كرده است. نيروهاي خارجي چه در گذشته و حال با يك عمليات سنگين و ويران گروارد منطقه اي مي گردند و آن را به آساني تسخير مي كنند ولي پس از مدتي وقتي حملات چريكي و كمين هاي شورشيان آغاز مي گردد به مرور زمان نيروهاي خارجي و دولتي مجبور به ترك اين مناطق مي گردند. در ولسوالي گرمسير نيز مشابه همين جريان به وقوع پيوسته است. نيروهاي امريكايي مركز گرمسير را به تسخير خود درآورده اند و اين منطقه همان تصوري كه است كه آقاي حسيني يك خبرنگار آزاد از آن ارايه مي دهد: وقتی کاروان خودروهای زرهپوش آمریکایی به گرمسیر نزدیک می شد، آنچه از دور نمایان بود، ویرانی و خانه های خالی از سکنه بود که حس عجیب توام با ترس را به آدم می داد. مغازه های درهم شکسته، داروخانه های تاراج شده و به هم ریخته، شیشه های شکسته، دیوارهای که بر اثر برخورد گلوله تفنگ و توپ ویران شده و تنها مشتی از خاک و گل از آن برجا مانده و دروازه ها و خانه های شکسته و ریخته ای که معلوم نیست صاحبان اصلی آن به کجا آواره شده اند.

به هرحال گرمسير ازمون سختي براي نيروهاي 24 دريايي امريكا مي باشد. نيروهاي جواني كه آشنايي درستي از افغانستان ندارند و دراين هواي گرم و سوزان گرمسير  در ويرانه هاي برجاي مانده از جنگ مترصد هستند كه نيروهاي طالبان برآنان شبيخون نزنند. بيش از 2400 سرباز امريكايي دراين منطقه درحال نبرد و پاسداري ازاين منطقه هستند. هرچند كه فرمانده امريكايي از موفقيت عمليات نظامي در گرمسير سخن مي گويد و ادعا دارد كه بيش از 150 تن از طالبان را دراين عمليات كشته اند اما ولي اين كه آيا تفنگ دارانجوان نيروي دريايي امريكا مي توانند اين منطقه را حفظ كنند و مانعي براي ورود تروريست ها از مرز پاكستان به سوي افغانستان ايجاد نمايد، ترديد هاي زيادي وجود دارد و اگر به چنين هدفي نايل نگردند، هزينه اي كه براي اين عمليات كرده اند، بيشتر از ارزشي است كه آنان دراين عمليات بدست آورده اند.


May 18th, 2008


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بیانات، پیامها و گزارشها